Bu halda, əmək haqqı hesablanarkən tətbiq edilməli güzəşt, güzəşt hüququ verən sənəd iş yerinə təqdim edildiyi tarixdən, yoxsa, əmək müqaviləsinin hüquqi qüvvəyə mindiyi tarixdən tətbiq ediləcəkdir?

Hazırda satışda olan əmək qanunverciliyinə dair ən son əlavə və dəyişikliklərlə təkmilləşdirilmiş praktik kitablarımız:

1. Əmək qanunvericiliyinin praktiki izahı kitabının IV nəşri (2024)
2. Əmək qanunvericiliyi – testlər toplusu (2024)
3. Əmək qanunvericiliyi -praktik məsələlər toplusu (2024)
4. Peşəkar mühasib sertifikatı – əmək qanunvericiliyi, şərhlər, məsələlər və testlər toplusu (2024)
5. Əmək qanunvericiliyi – praktik izahlar və testlər toplusu (məktəb direktoru və müavinlik imtahanına hazırlaşanlar üçün) (2024)

Kitablarımızı WHATSAPP (0554666550) – a keçid edərək sifariş edə bilərsiniz. Kitablar bütün ölkədaxili ödənişsiz çatdırılma edilir.

Mə­lu­mat üçün bil­di­rək ki, Ver­gi Mə­cəl­lə­si­nin 102.2.7-ci mad­də­si­nə əsa­sən qa­nun­ve­ri­ci­lik­lə mü­əy­yən edil­miş qay­da­da mü­ha­ri­bə ve­te­ra­nı adı al­mış şəxs­lə­rin hər han­sı muzd­lu iş­dən ver­gi tu­tul­ma­lı olan ay­lıq gə­lir­lə­ri 400 ma­nat məb­lə­ğin­də azal­dı­lır.

Ey­ni za­man­da, Ver­gi Mə­cəl­lə­si­nin 1 yan­var 2022-ci il ta­ri­xə­dək qüv­və­də ol­muş 102.8-ci mad­də­si­nə əsa­sən, əmək haq­qın­dan tu­tu­lan ver­gi he­sab­la­nar­kən fi­zi­ki şəxs­lə­rin bu mad­də­də sa­da­la­nan ver­gi gü­zəşt­lə­ri hü­qu­qu mü­va­fiq ic­ra ha­ki­miy­yə­ti or­qa­nı tə­rə­fin­dən mü­əy­yən­ləş­di­ril­miş sə­nəd­lə­rin təq­dim edil­di­yi an­dan ya­ra­nır və yal­nız fi­zi­ki şəx­sin əsas iş ye­rin­də (əmək ki­tab­ça­sı­nın ol­du­ğu yer­də) hə­ya­ta ke­çi­ri­lir.

Yəni, qeyd edilən vaxta qədər qüvvədə olan normaya əsasən, şəxsin işə qəbul olduğu vaxtda Vergi Məcəlləsində nəzərdə tutulmuş hər hansı güzəşt hüququ olduğu halda, lakin o, güzəşt hüququnu təsdiq etdiyi sənədi işə qəbul edildiyi zaman təqdim etməzdisə, bu halda, ona əmək haqqı hesablanarkən güzəşt edilmirdi. İşçi güzəşt hüququnu təsdiq edən sənədi nə vaxt təqdim edərdisə, ver­gi gü­zəşt­lə­ri hü­qu­qu sə­nəd­lə­rin təq­dim edil­di­yi an­dan ya­ra­nırdı.

Nümunə 1. Müharibə veteranı statusuna malik işçi 18.02.2020-ci il tarixdən işə qəbul olmuş, lakin güzəşt hüququnu təsdiq edən sənədi 12.05.2020-ci il tarixdən iş yerinə təqdim etmişdir.

1 yanvar 2022-ci il tarixədək qüvvədə olmuş normaya əsasən, ver­gi gü­zəşt­lə­ri hü­qu­qu mü­va­fiq ic­ra ha­ki­miy­yə­ti or­qa­nı tə­rə­fin­dən mü­əy­yən­ləş­di­ril­miş sə­nəd­lə­rin təq­dim edil­di­yi an­dan ya­ra­ndığı üçün, nümunəyə uyğun işçiyə güzəşt hüququ işə qəbul olduğu tarixdən deyil, güzəşt hüququ verən sənədin təqdim edilmə tarixindən, yəni 12.05.2020-ci il tarixdən tətbiq ediləcək idi.

İşçi, güzəşt hüququnu təqdim etdiyi tarixdən işə qəbul edildiyi tarixə qədərki güzəşt hüququnu itirmiş olacaqdı.

Ver­gi Mə­cəl­lə­si­nin 102.8-ci maddəsinə 1 yanvar 2022-ci il tarixdən edil­miş də­yi­şik­li­yə əsa­sən, əmək haq­qın­dan tu­tu­lan ver­gi he­sab­la­nar­kən fi­zi­ki şəxs­lə­rin bu mad­də­də sa­da­la­nan ver­gi gü­zəşt­lə­ri hü­qu­qu mü­va­fiq ic­ra ha­ki­miy­yə­ti or­qa­nı tə­rə­fin­dən mü­əy­yən­ləş­di­ril­miş sə­nəd­lə­rin təq­dim edil­di­yi an­dan tətbiq edilir.

Həmçinin, 1 yan­var 2022-ci il ta­rix­dən Ver­gi Mə­cəl­lə­si­nin 102.8-ci maddəsinə olunmuş əlavəyə əsasən, fi­zi­ki şəx­sin bu mad­də­də sa­da­la­nan ver­gi gü­zə­ştlə­ri­ni əl­də et­mə­yə əsas ve­rən sta­tu­su ol­du­ğ­u, la­kin gü­zə­şt hü­qu­qu­nu təs­diq edən mü­va­fiq sə­nəd­lə­ri əmək mü­qa­vi­lə­si (kont­rak­tı) hü­qu­qi qüv­və­yə min­dik­dən son­ra təq­dim et­di­yi hal­da, ver­gi gü­zə­şti hə­min fi­zi­ki şəx­sin əmək mü­qa­vi­lə­si (kont­rak­tı) hü­qu­qi qüv­və­yə min­di­yi ta­rix­dən he­sab­la­nır.

Nümunə 2. İş­çi mü­ha­ri­bə ve­te­ra­nı­dır. Gü­zəşt hü­qu­qu­nu təs­diq edən sə­nə­di 28.12.2022-ci il ta­rix­də iş yerinə təq­dim et­miş­dir. Mü­əs­si­sə­də 05.08.2021-ci il ta­rix­dən əsas iş ye­rin­də əmək mü­qa­vi­lə­si üz­rə ça­lı­şır. Gü­zəşt hü­qu­qu 08.11.2020-ci il ta­rix­dən var. İş­çi­yə gü­zəşt han­sı ta­rix­dən tət­biq edil­mə­li­di­r?

Su­al­da qeyd olu­nan hal­da, mü­va­fiq ver­gi gü­zəş­ti təs­di­qe­di­ci sə­nəd əsa­sın­da 1 yan­var 2022-ci il ta­rix­dən tət­biq olun­ma­lı­dır. Ver­gi Mə­cəl­lə­si­nə mü­va­fiq də­yi­şik­lik 1 yan­var 2022-ci il ta­rix­dən ol­du­ğu üçün gü­zəşt də bu hal­da hə­min ta­rix­dən tət­biq edi­lə­cək­dir. Əgər, əmək müqaviləsi hüquqi qüvvəyə 1 yanvar 2022-ci il tarixdən sonra minərsə, əmək müqaviləsinin qüvvəyə mindiyi tarix, əgər əmək müqaviləsi 1 yanvar 2022-ci il tarixdən əvvəl qüvvəyə minərsə, güzəşt 1 yanvar 2022-ci il tarixdən etibarən tətbiq ediləcəkdir. Bu halda, rüblər üzrə təqdim edilmiş “Muzdlu və qeyri-muzdlu işlə əlaqədar vahid bəyannamə”yə dəqiqləşmə edilərək şəxsdən tutulmuş vergi məbləğləri ona geri qaytarılmalı və müvafiq düzəlişlər hesabatlarda öz əksini tapmalıdır.

İşçinin güzəşt hüququ 08.11.2020-ci il tarixdən olsa da, o 05.08.2021-ci il tarixdə işə qəbul edilmişdir. Lakin, işə qəbul ediliyi vaxt güzəşt hüququnu təsdiq edən sənədi iş yerinə təqdim etməmiş, bu səbəbdən ona güzəşt tətbiq edilməmişdir. O, 28.12.2022-ci il tarixdə vergi güzəşti hüququnu təsdiq edən sənədi iş yerinə təqdim etdikdə, ona güzəşt 01.01.2022-ci il tarixdən tətbiq ediləcəkdir. 01.01.2022-28.12.2022-ci tarixləri arasında ona güzəşt tətbiq edilmədiyi üçün verilmiş hesabatlara dəqiqləşmə edilərək əmək haqqına güzəşt tətbiq ediləcəkdir.

Müvafiq dəyişiklikdən öncə isə, yuxarıdakı nümunədəki işçiyə güzəşt, güzəşt hüququnu tətbiq etdiyi tarixdən, 28.12.2022-ci il tarixdən tətbiq ediləcək idi.

Nümunə 3. İş­çi mü­ha­ri­bə ve­te­ra­nı­dır. Gü­zəşt hü­qu­qu­nu təs­diq edən sə­nə­di 23.06.2023-cü il ta­rix­də təq­dim et­miş­dir. Mü­əs­si­sə­də 05.01.2023-ci il ta­rix­dən əsas iş ye­rin­də əmək mü­qa­vi­lə­si üz­rə ça­lı­şır. İş­çi­yə gü­zəşt han­sı ta­rix­dən tət­biq edil­mə­li­di­r?

Bu halda, güzəşt hüququnu təsdiq edən müvafiq sənədləri əmək müqaviləsi hüquqi qüvvəyə mindikdən sonra (23.06.2023) təqdim etdiyi üçün, vergi güzəşti həmin fiziki şəxsin əmək müqaviləsi hüquqi qüvvəyə mindiyi tarixdən (05.01.2023) tətbiq ediləcəkdir.

Nümunə 4. İş­çi mü­ha­ri­bə ve­te­ra­nı­dır. Əlavə iş yeri üzrə işəgötürənə, gü­zəşt hü­qu­qu­nu təs­diq edən sə­nə­di 23.06.2023-cü il ta­rix­də təq­dim et­miş­dir. Mü­əs­si­sə­də 05.01.2023-ci il ta­rix­dən əmək mü­qa­vi­lə­si üz­rə ça­lı­şır. İş­çi­yə gü­zəşt han­sı ta­rix­dən tət­biq edil­mə­li­di­r?

Müəyyən olunmuş güzəşt, yalnız fiziki şəxsin əsas iş yerində (əmək kitabçasının olduğu yerdə) tətbiq edildiyi üçün, bu halda, işçiyə güzəşt tətbiq edilməyəcəkdir.

Qeyd edək ki, “Əmək haqqından tutulan vergi hesablanarkən fiziki şəxslərin vergi güzəştləri hüququnun müəyyənləşdirilməsi üçün sənədlərin Siyahısının təsdiq edilməsi barədə” Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2001-ci il 4 yanvar tarixli 4 nömrəli qərarına əsasən, qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada müharibə veteran adı almış şəxslər  əmək haqqından tutulan vergi hesablanarkən fiziki şəxslərin güzəşt hüququ aşağıdakı sənədlər əsasında müəyyənləşdirilir:

• müharibə veteranı vəsiqəsi;
• Azərbaycan Respublikası Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin arayışı;
• Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyinin, Ədliyyə Nazirliyinin, Daxili İşlər Nazirliyinin, Naxçıvan Muxtar Respublikası Ədliyyə Nazirliyinin, Dövlət Sərhəd Xidmətinin, Azərbaycan Respublikasının Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin, Azərbaycan Respublikası Xarici Kəşfiyyat Xidmətinin, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Təhlükəsizlik Xidmətinin, Azərbaycan Respublikası Xüsusi Rabitə və İnformasiya Təhlükəsizliyi Dövlət Xidmətinin, Azərbaycan Respublikası Strateji Obyektlərin Mühafizəsi Dövlət Agentliyinin arayışları:

Güzəşt hüququna malik olan şəxslər yuxarıda adları çəkilən sənədlərdən birini təqdim etməlidirlər.

Əsas: Əmək qanunvericiliyi – testlər və praktik məsələlər toplusu kitabı